పాండవులు నిర్మించిన ఇంద్రప్రస్థం ఇంకా ఉంది తెలుసా..?

మహాభారతం చూసిన ప్రతి ఒక్కరికి.. ఆ పాత్రలు ఎప్పటికీ మదిలో గుర్తుండిపోతాయి.. కథ కళ్లకు కట్టినట్లుగా కనిపిస్తూనే ఉంటుంది. కృష్ణుడి చూపిన లీలలు, శకుని మామ చేసిన వంచెన, ధర్మం తెలిసి కూడా అధర్మాన్ని ఎంచుకున్న దుర్యోదనుడు, రాజనీతికి కన్నప్రేమకు మధ్య నలిగిన దృతరాష్ట్రుడు, వాగ్దానాలకు జీవితాన్ని బలి ఇచ్చిన భీష్ముడు.. ఇలా ప్రతి ఒక్కరి గురించి ఆ మహాభారతం చూసిన వాళ్లకు తెలుస్తుంది. యుద్ధానికి నాంది పలికిన ఘట్టం.. ఇంద్రప్రస్థం.. పాండవులు నిర్మించిన అద్భుతమైన నగరం ఇది.. ఈ నగరం ప్రారంభోత్సవానికి వచ్చే.. దుర్యోదనుడు అవమానాలపాలయ్యాడు.. అప్పుడే శకుని వంచెనలతో పాండవులను హస్తినాపురానికి పిలిపించుకుంటారు.. పాండవులు నిర్మించిన ఇంద్రప్రస్థం ఇంకా ఉందంటే మీరు నమ్మగలరా..? కానీ ఉంది..అది ఎక్కడంటే..

ఇంద్రప్రస్థం ఎక్కడో కాదు.. ఢిల్లీలోనే ఉంది. దేశ రాజధానిలో అనేక చారిత్రక నిర్మాణాలు ఉన్నాయి. కానీ హిందూ ఇతిహాసం మహాభారతం, మొఘలుల చరిత్రలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించినవి కొన్ని మాత్రమే ఉన్నాయి. ఢిల్లీలోని పురాతన కోటలలో ఒకటైన పురానా ఖిలా అటువంటి కట్టడాల్లో ఒకటి. పాత కోటలో ఏ మొఘల్ చక్రవర్తి ప్రయాణం ముగిసిందో కూడా తెలుసుకుందాం.

నేడు మనం చూస్తున్న పాత కోట 16వ శతాబ్దంలో మొఘల్ చక్రవర్తి హుమాయున్ చేత ప్రారంభించబడింది. ఇది చక్రవర్తి కొత్త నగరం దిన్పనాలో ఒక భాగం. అయితే, ఈ ప్రాంతానికి దీనికంటే ఎన్నో వేల సంవత్సరాల చరిత్ర ఉంది. ఆర్కియాలజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా వారు ఇక్కడ త్రవ్వకాలు జరిపినప్పుడు, ఈ ప్రదేశం శతాబ్దాల పాటు సుదీర్ఘమైన మరియు అవిచ్ఛిన్నమైన నివాస చరిత్రను కలిగి ఉందని నిర్ధారించే ఆధారాలను కనుగొన్నారు.

పాత కోటకు మహాభారతంతో లోతైన సంబంధం ఉంది. నిజానికి, ఈ రోజు పాత కోట ఉన్న చోట, పాండవులు స్థాపించిన ఇంద్రప్రస్థ నగరం ఉండేది. అందుకే స్థానిక ప్రజలు దీనిని ‘పాండవుల కోట’ అని పిలుస్తారు. 1913 వరకు ఈ కోట లోపల ఇంద్రపట్ అనే గ్రామం ఉండేది. బ్రిటీష్ వారు అక్కడ కొత్త రాజధానిని నిర్మించడం ప్రారంభించినప్పుడు, గ్రామం మరొక ప్రదేశానికి మార్చబడింది. మహాభారతం మరియు పాత కోట మధ్య సంబంధానికి సంబంధించి శాస్త్రీయ మరియు చారిత్రక పత్రాలలో ఆధారాలు ఉన్నాయి.

భారత పురావస్తు శాఖ వారు 1954-55 మరియు 1969-1973లో ఇక్కడ తవ్వకాలు జరిపినప్పుడు, వారు మహాభారత కాలానికి చెందిన పురాణ ఖిలా నుండి ఇటువంటి కుండలు కనుగొన్నారు. ఇది కాకుండా, మొఘల్ పాలకుడు అక్బర్ కాలంలో రాసిన ‘ఐన్-ఎ-అక్బరీ’లో కూడా ఇదే విషయం చెప్పబడింది. ఇంద్రప్రస్థం పాండవుల రాజధానిగా ఉన్న ప్రదేశంలో హుమాయున్ కోటను నిర్మించాడని అందులో చెప్పబడింది.

మొఘల్ చక్రవర్తి పాత కోటలో మరణించాడు
1530లో బాబర్ మరణం తరువాత, హుమాయున్ మొఘల్ సుల్తానేట్ యొక్క కొత్త చక్రవర్తి అయ్యాడు. అతను తన పట్టాభిషేకాన్ని కొత్త నగరంతో గుర్తించాలనుకున్నాడు. కొత్త నగరానికి దీన్ పనా అని పేరు పెట్టారు. ఈ నగరం యొక్క అంతర్గత కోట పురానా ఖిలా, దీని నిర్మాణం 1533లో ప్రారంభమైంది. ఇది ఐదేళ్లలో పూర్తయింది. అయితే, కొన్ని సంవత్సరాల తర్వాత, సూరి రాజవంశ స్థాపకుడు షేర్ షా సూరి 1540లో హుమాయున్‌ను ఓడించి, దిన్ పనాహ్‌ను షేర్‌ఘర్ అని పిలిచాడు.

షేర్ షా సూరి పాలన కేవలం 5 సంవత్సరాలు మాత్రమే కొనసాగింది. కానీ ఈలోగా అతను షేర్ఘర్ కాంప్లెక్స్‌కు అనేక నిర్మాణాలను జోడించాడు. అందులో ఒకటి షేర్ మండల్. భారతీయ సంస్కృతి నివేదిక ప్రకారం, ఎర్ర ఇసుకరాయితో నిర్మించిన ఈ కాంపాక్ట్ ఎనిమిది మూలల భవనం 1541లో నిర్మించబడింది. షేర్ షా మరణం తరువాత, అతని అధికారులు ఢిల్లీ సింహాసనాన్ని కాపాడలేకపోయారు. 1555లో హుమాయున్ మరోసారి ఢిల్లీకి రాజు అయ్యాడు.

హుమాయున్ మళ్లీ సింహాసనాన్ని అధిష్టించినప్పుడు, అతను షేర్ షా నిర్మించిన భవనాలకు కొత్త రూపాన్ని ఇచ్చాడు. అతను షేర్ మండల్‌ను గ్రంథాలయంగా మార్చాడు. ఇక్కడే ఎక్కువ సమయం గడిపేవాడు. జనవరి 27, 1556న కూడా హుమాయున్ అదే లైబ్రరీలో కూర్చున్నాడు. మసీదు నుండి నమాజ్ శబ్దం వినగానే, అతను త్వరగా తన లైబ్రరీకి మెట్లు దిగడం ప్రారంభించాడు. తన తొందరపాటులో తన పొడవాటి అంగీ పట్టుకు చిక్కుకుని పడిపోయాడు. హుమయూన్ కిందపడటం వల్ల తీవ్రగాయాలతో చనిపోయాడు. 1556లో హుమాయూన్ మరణం తర్వాత, అతని కుమారుడు అక్బర్ మొఘల్ సుల్తానేట్ చక్రవర్తి అయ్యాడు.