అయోధ్య రామమందిరం ఈ నెల 22న ప్రారంభానికి సిద్ధంగా ఉంది. రామజన్మభూమి చరిత్ర ఇప్పటిది కాదు.. అయోధ్యలో రామమందిరం నిర్మించాలనే కల ఏనాటిదో.. అయోధ్య రామజన్మభూమి చరిత్ర 1528 నుంచి 2024 వరకు 495 సంవత్సరాలకు పైగా సాగిన అనేక ముఖ్యమైన సంఘటనలతో గుర్తించబడింది. వీటిలో నవంబర్ 9, 2019 ఐదుగురు న్యాయమూర్తుల రాజ్యాంగ ధర్మాసనం ఒక చారిత్రాత్మక తీర్పును వెలువరించింది. దేశ చరిత్రలో అత్యంత సుదీర్ఘమైన మరియు వివాదాస్పదమైన కేసులు ఎన్నో ఉన్నాయి.. జనవరి 22, 2024న అయోధ్యలో గొప్ప రామమందిర ప్రారంభోత్సవానికి దేశం సిద్ధమవుతున్న తరుణంలో ఈవెంట్‌ల టైమ్‌లైన్‌ను ఒకసారి చూద్దాం.
1528 : 1528లో మొఘల్ చక్రవర్తి బాబర్ ఆధ్వర్యంలోని కమాండర్ మీర్ బాకీ వివాదాస్పద స్థలంలో మసీదును నిర్మించాలని ఆదేశించారు. ఈ ప్రదేశం రాముడి జన్మస్థలమని మరియు పురాతన ఆలయం గతంలో ఈ స్థలాన్ని ఆక్రమించిందని హిందూ సమాజం వాదించింది. మసీదు గోపురాలలో ఒకదాని క్రింద రాముడు జన్మించిన పవిత్ర ప్రదేశం ఉందని హిందువులు పేర్కొన్నారు.
1853-1859 : 1853లో మసీదు నిర్మించిన స్థలం చుట్టూ మతపరమైన అల్లర్లు చెలరేగాయి. ఈ సంఘటనల తరువాత, 1859లో, బ్రిటిష్ పరిపాలన వివాదాస్పద ప్రాంతం చుట్టూ కంచెను ఏర్పాటు చేసింది. ఈ ఏర్పాటు వల్ల ముస్లింలు మసీదు లోపల పూజలు చేసేందుకు అనుమతించారు. అయితే హిందువులకు ప్రాంగణం పరిసరాల్లో పూజలు చేసేందుకు అనుమతి ఇచ్చింది.
1949 : 1949లో అయోధ్య రామజన్మభూమి వివాదం సెప్టెంబరు 23న మసీదులో రాముడి విగ్రహాలు కనుగొనబడినప్పుడు ఉద్భవించింది. ఆ ప్రదేశంలో రాముడు ప్రత్యక్షమయ్యాడని హిందువులు నొక్కి చెప్పారు. విగ్రహాలను తక్షణమే తొలగించాలని ఉత్తరప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ఆదేశించినప్పటికీ, జిల్లా మేజిస్ట్రేట్ KK నాయర్ మతపరమైన మనోభావాలను ఉల్లంఘించే మరియు హింసను ప్రేరేపించే విధంగా ఆందోళనలను ఉదహరించారు, ఆ ఉత్తర్వును అమలు చేయడంలో తన అసమర్థతను వ్యక్తం చేశారు.
1950 : 1950లో ఫైజాబాద్ సివిల్ కోర్టుకు రెండు పిటిషన్లు సమర్పించబడ్డాయి. ఒకటి వివాదాస్పద భూమిలో శ్రీరాముని పూజకు అనుమతి కోరుతూ మరియు మరొకటి విగ్రహాల స్థాపనకు అనుమతి కోరుతూ.
1961 : 1961లో ఉత్తరప్రదేశ్ సున్నీ వక్ఫ్ బోర్డు వివాదాస్పద భూమిని స్వాధీనం చేసుకోవాలని మరియు విగ్రహాలను తొలగించాలని కోరుతూ పిటిషన్ దాఖలు చేసింది.
1986 : ఫిబ్రవరి 1 1986న, ఫైజాబాద్ జిల్లా న్యాయమూర్తి ఉమేష్ చంద్ర పాండే యొక్క పిటిషన్‌పై స్పందించిన KM పాండే హిందువులకు పూజలు చేయడానికి అనుమతిని మంజూరు చేశారు. నిర్మాణం నుండి తాళాలను తొలగించాలని ఆదేశాన్ని జారీ చేశారు.
1992 : 1992లో విశ్వ హిందూ పరిషత్ (VHP) మరియు శివసేనతో అనుబంధంగా ఉన్న వేలాది మంది కార్యకర్తలు బాబ్రీ మసీదు అని కూడా పిలువబడే వివాదాస్పద కట్టడాన్ని కూల్చివేసినపుడు డిసెంబర్ 6న ఒక ముఖ్యమైన సంఘటన జరిగింది. ఈ సంఘటన దేశవ్యాప్తంగా విస్తృతంగా మతపరమైన అల్లర్లను ప్రేరేపించింది, ఫలితంగా వేలాది మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు.
2002 : 2002లో, గోద్రా రైలు దహనం ఘటన, హిందూ కార్యకర్తలను లక్ష్యంగా చేసుకుని, గుజరాత్‌లో అల్లర్లు చెలరేగాయి, 2,000 మందికి పైగా మరణించారు.
2009 : బాబ్రీ మసీదు విధ్వంసం జరిగిన కొద్దికాలానికే లిబర్హాన్ కమిషన్ ఏర్పాటు అయింది. అయితే, నిశ్చయాత్మక నివేదికను జూన్ 30, 2009న ప్రధాన మంత్రి మన్మోహన్ సింగ్‌కు సమర్పించిన 17 సంవత్సరాల వరకు సమర్పించలేదు.
2010 : 2010లో అలహాబాద్ హైకోర్టు వివాదాస్పద భూమిని సున్నీ వక్ఫ్ బోర్డు, రామ్ లల్లా విరాజ్‌మాన్ మరియు నిర్మోహి అఖారాకు మూడు సమాన భాగాలుగా విభజించింది.
2011 : 2011లో అయోధ్య వివాదంపై అలహాబాద్ హైకోర్టు నిర్ణయాన్ని నిలిపివేస్తూ సుప్రీంకోర్టు జోక్యం చేసుకుంది.
2017 : 2017లో సుప్రీంకోర్టు కోర్టు వెలుపల సెటిల్‌మెంట్‌ను కోరింది. పలువురు బీజేపీ నాయకులను నేరపూరిత కుట్రలో చేర్చింది.
2019 : 2019లో, మార్చి 8న, సుప్రీం కోర్టు కేసును మధ్యవర్తిత్వం కోసం సూచించింది, ఎనిమిది వారాల్లోగా విచారణను ముగించాలని ఆదేశించింది. మధ్యవర్తిత్వ కమిటీ తన నివేదికను ఆగస్టు 2, 2019న సమర్పించినప్పటికీ, స్పష్టత రాకుండానే, అయోధ్య కేసుపై సుప్రీంకోర్టు రోజువారీ విచారణను ప్రారంభించింది. ఆగస్టు 16, 2019న విచారణ ముగిసిన తర్వాత తీర్పును రిజర్వ్‌లో ఉంచారు. నవంబర్ 9న, ఐదుగురు న్యాయమూర్తుల ధర్మాసనం రామజన్మభూమికి అనుకూలంగా తీర్పును వెలువరించింది, వివాదాస్పద భూమిలో 2.77 ఎకరాలను హిందువులకు మంజూరు చేసింది. మసీదు కోసం ప్రత్యేకంగా 5 ఎకరాలు కేటాయించింది.
2020 : 2020లో, మార్చి 25న, 28 సంవత్సరాల తర్వాత, రామ్ లల్లా విగ్రహాలను డేరా నుండి ఫైబర్ ఆలయానికి తరలించారు. ఆ తర్వాత ఆగస్టు 5న ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ నేతృత్వంలో ఆలయ నిర్మాణానికి శంకుస్థాపన జరిగింది. ‘శ్రీరామ జన్మభూమి తీర్థ క్షేత్రం’ పేరుతో ఒక ట్రస్ట్ అయోధ్యలో దాదాపు రూ. 1,800 కోట్లతో రామమందిర నిర్మాణాన్ని ప్రారంభించింది.
2023 – 2024 : అయోధ్యలో రామ్ లల్లా యొక్క గొప్ప ఆలయ నిర్మాణం పూర్తి స్వింగ్‌లో జరిగింది. దశాబ్దాలుగా కొనసాగుతున్న వివాదానికి పరాకాష్టగా 2024 జనవరి 22న మహా ఆలయ సంప్రోక్షణ జరగనుంది. ప్రధాని మోదీ నేతృత్వంలో జరిగే ఈ కార్యక్రమంలో రామ్ లల్లా పూజలు వేడుకగా నిర్వహించనున్నారు.
