రామాయణంలో అసుర చక్రవర్తి రావణుడి భార్యగా మండోదరి పాత్ర చాలా ముఖ్యం. ఆమె అందానికే కాదు తన అసాధారణమైన మేధస్సు, దూరదృష్టి మరియు ధర్మాన్ని నిలబెట్టాలనే తపనకు ప్రసిద్ధి చెందింది. రావణుడి భయంకరమైన దుర్మార్గాల మధ్య కూడా ధర్మాన్ని, న్యాయాన్ని పదే పదే గుర్తు చేసిన ఏకైక స్త్రీ మండోదరి. ఆ అంధకారంలో వెలిగిన దీపంలాంటి ఆమె వ్యక్తిత్వం, రామాయణ కథకు ఒక గొప్ప నైతిక బలాన్ని ఇచ్చింది.
రామాయణం మొత్తం గమనిస్తే, రావణుడి తప్పులను, అతడు చేయబోయే వినాశకరమైన చర్యలను ముందే పసిగట్టి, అతడికి సరైన మార్గాన్ని బోధించడానికి ప్రయత్నించిన ఏకైక వ్యక్తి మండోదరి. సీతాదేవిని అపహరించినప్పుడు ఆమె భర్తతో పదేపదే “సీత కేవలం ఒక సాధారణ స్త్రీ కాదు ఆమె శక్తి స్వరూపం. ఆమెను వెంటనే రాముడికి అప్పగించండి. అన్యాయం వలన లంక సర్వనాశనం అవుతుంది” అని వాదించింది. ఆమె కేవలం రావణుడిని ప్రేమికురాలిగా కాక, ధర్మ మార్గంలో నడిపించాలనుకునే ఒక గురువులా మార్గదర్శిలా మాట్లాడింది. ఆమె మాటల్లో భయం లేదు, కేవలం రాజనీతి, దైవభక్తి మరియు తన భర్త, తన రాజ్యం పట్ల ప్రేమ మాత్రమే ఉండేవి. ఆమె ఆలోచనలు ఎప్పుడూ న్యాయం, శాంతి వైపే ఉండేవి.
మండోదరి న్యాయ నిరతి, తెలివితేటలు యుద్ధం తీవ్రమైన తర్వాత కూడా కొనసాగాయి. తన భర్త దుర్మార్గుడని తెలిసినా, ఆమె తన భర్త పట్ల ధర్మాన్ని (పత్నీ ధర్మాన్ని) విస్మరించలేదు. అయితే ఆమె దుర్మార్గానికి మద్దతు ఇవ్వలేదు. ఆమె అన్యాయానికి మద్దతు ఇవ్వకుండా, న్యాయం వైపు నిలబడిన ఒక ధీర వనిత. రావణుడి పతనం తర్వాత కూడా ఆమె హృదయ వైశాల్యం, ధర్మ నిరతిని చూసిన శ్రీరాముడు, ఆమెకు తగిన గౌరవం ఇచ్చి, ఆమెను లంక రాజమాతగా గౌరవించాడు. మండోదరి పాత్ర – అధికారం, అన్యాయం చుట్టూ ఉన్నప్పటికీ, తన వ్యక్తిత్వాన్ని, ధర్మాన్ని కోల్పోకుండా, సత్యాన్ని ధైర్యంగా చెప్పిన ఒక అత్యున్నతమైన మహిళకు నిదర్శనం.
మండోదరి రామాయణంలో ఒక విషాదకరమైన కానీ అత్యంత ప్రభావవంతమైన పాత్ర. ఆమె తెలివితేటలు, ధైర్యం మరియు న్యాయాన్ని కోరుకున్న తపన, కథకు ఒక ముఖ్యమైన నైతిక కోణాన్ని జోడించాయి. ప్రతికూల పరిస్థితుల్లో కూడా ధర్మాన్ని ఆశించిన ఆమె వ్యక్తిత్వం నేటి తరానికి కూడా ఆదర్శనీయం.
