మన ఇంట్లో చిన్న పిల్లలు కాస్త నీరసంగా ఉన్నా లేదా సరిగ్గా పాలు తాగకపోయినా, ఇంట్లోని పెద్దవారు వెంటనే అనే మాట “పిల్లవాడికి దిష్టి తగిలింది” అని, పిల్లల అందమైన కళ్లు, అమాయకపు నవ్వులు చూసి ఎవరికైనా అసూయ కలిగితే అది ‘నజర్’ లేదా దిష్టిగా మారుతుందని మన నమ్మకం. ఈ నమ్మకాల వెనుక కేవలం మూఢనమ్మకాలు మాత్రమే ఉన్నాయా లేక మన పెద్దలు ఆలోచించిన ఏదైనా బలమైన కారణం ఉందా అనేది ఇప్పుడు చూద్దాం..
మనం దిష్టి తీయడానికి వాడే ఉప్పు, ఎండు మిరపకాయల వెనుక ఒక ఆసక్తికరమైన సైకాలజీ ఉంది. శాస్త్రీయంగా చూస్తే, గాలిలో ఉండే కొన్ని రకాల బ్యాక్టీరియాలను నశింపజేయడానికి ఎండు మిరపకాయల ఘాటు ఉపయోగపడుతుందని కొందరు భావిస్తారు.
అయితే, ప్రధానంగా ఇది ఒక “ప్లేసిబో ఎఫెక్ట్” లాగా పనిచేస్తుంది. దిష్టి తీస్తున్నప్పుడు తల్లీ లేదా అమ్మమ్మ చూపించే ఆ ప్రేమ, చేసే ఆ చిన్నపాటి తంతు పిల్లల్లో ఒక రకమైన భద్రతా భావాన్ని (Security feeling) కలిగిస్తుంది. ఆ ఘాటైన వాసన వల్ల పిల్లల దృష్టి మళ్ళి, వారు ఏడుపు ఆపి ప్రశాంతంగా మారే అవకాశం ఉంటుంది. అంటే ఇది శారీరక వ్యాధి కంటే కూడా, మానసిక ఉపశమనానికి ఎక్కువగా దోహదపడుతుంది.
చివరిగా చెప్పాలంటే, దిష్టి అనేది తరతరాలుగా వస్తున్న ఒక భావోద్వేగపూరితమైన నమ్మకం. మన సంస్కృతిలో భాగమైన ఈ పద్ధతులు పిల్లలపై మనకున్న ప్రేమాభిమానాలను చాటుతాయి. అయితే పిల్లల ఆరోగ్యం విషయంలో కేవలం దిష్టిపైనే ఆధారపడకుండా, సరైన వైద్య సలహాలు తీసుకోవడం కూడా అంతే ముఖ్యం.
నమ్మకాన్ని గౌరవిస్తూనే, విజ్ఞానంతో ముందడుగు వేయడమే ఉత్తమమైన పద్ధతి. మన పెద్దలు నేర్పిన ఈ ఆచారాలు కేవలం రక్షణ కోసమే కాకుండా, కుటుంబ సభ్యుల మధ్య ఒక అనుబంధాన్ని పెంచే సాధనాలుగా కూడా మిగిలిపోయాయి.
గమనిక: పిల్లలకు జ్వరం, నీరసం లేదా ఇతర అనారోగ్య లక్షణాలు కనిపిస్తే, కేవలం దిష్టి తీయడంతో సరిపెట్టకుండా వెంటనే శిశువైద్య నిపుణులను సంప్రదించడం చాలా ముఖ్యం.
