రైల్వే స్టేషన్కు వెళ్లి టికెట్ కొనకుండా రైలు ఎక్కితే జరిమానా పడుతుందని మనందరికీ తెలుసు. కానీ మన దేశంలోనే ఒక స్టేషన్ ఉంది అక్కడ ఎవరూ టికెట్ కొనరు, కనీసం టికెట్ ఇచ్చే అధికారి కూడా ఉండడు! అలాగని అక్కడ రైళ్లు ఆగకుండా వెళ్లవు.. కచ్చితంగా ఆగుతాయి. వినడానికి విడ్డూరంగా ఉన్నా రాజస్థాన్లోని ఒక గ్రామంలో దశాబ్దాలుగా సాగుతున్న ఈ వింత వెనుక ఒక ఆసక్తికరమైన గతం ఉంది. అదేంటో ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
దయాపుర రైల్వే స్టేషన్: రాజస్థాన్ రాష్ట్రంలోని జోధ్పూర్ సమీపంలో ఉన్న ‘దయాపుర’ (Dayapura) రైల్వే స్టేషన్ భారతీయ రైల్వే చరిత్రలోనే ఒక ప్రత్యేకమైన మినహాయింపుగా నిలిచింది. ఇక్కడ ప్రయాణికులు టికెట్లు కొనుగోలు చేయకపోవడానికి కారణం ఉదాసీనత కాదు, అక్కడ టికెట్ విక్రయించే సదుపాయమే లేకపోవడం.
చారిత్రక నేపథ్యం: సుమారు 15-20 ఏళ్ల క్రితం వరకు ఈ స్టేషన్లో టికెట్ విండో ఉండేది. అయితే కాలక్రమేణా ఇక్కడ రైలు ఎక్కే ప్రయాణికుల సంఖ్య గణనీయంగా తగ్గిపోయింది. రైల్వే శాఖ నిబంధనల ప్రకారం ఒక స్టేషన్లో కనీస ఆదాయం రానప్పుడు ఆ స్టేషన్ నిర్వహణను భారంగా భావిస్తారు. దయాపుర స్టేషన్లో టికెట్ అమ్మకాల ద్వారా వచ్చే ఆదాయం కంటే, అక్కడ పని చేసే సిబ్బంది జీతభత్యాలే ఎక్కువ కావడంతో రైల్వే శాఖ ఒక కఠిన నిర్ణయం తీసుకుంది.
స్టేషన్ నిర్వహణ మరియు పరిస్థితి: ప్రస్తుతం ఈ స్టేషన్లో టికెట్ కౌంటర్ మూసివేయబడింది. స్టేషన్ మాస్టర్ గానీ, గార్డు గానీ, టికెట్ కలెక్టర్ గానీ ఇక్కడ ఉండరు. కేవలం ప్లాట్ఫారమ్ మాత్రమే ఉంటుంది.
రైళ్లు ఎందుకు ఆగుతాయి?: ప్రయాణికుల రద్దీ లేకపోయినా, చుట్టుపక్కల గ్రామస్తుల అవసరాల దృష్ట్యా కొన్ని ప్యాసింజర్ రైళ్లు ఇప్పటికీ ఇక్కడ ఆగుతాయి.
ప్రయాణికులు ఏం చేస్తారు?: ఇక్కడ రైలు ఎక్కే ప్రయాణికులు టికెట్ లేకుండానే ప్రయాణం మొదలుపెడతారు. అయితే వారు చట్టాన్ని ఉల్లంఘించడం లేదు. వారు తమ ప్రయాణం ముగిసిన తర్వాత తదుపరి ప్రధాన స్టేషన్లో దిగి, అక్కడ తాము ప్రయాణించిన దూరానికి టికెట్ తీసుకుంటారు లేదా రైలులోనే గార్డు వద్ద టికెట్ పొందుతారు.
భారతదేశం లాంటి భారీ జనాభా ఉన్న దేశంలో ఒక రైల్వే స్టేషన్ ఇలా నిర్మానుష్యంగా, ఎటువంటి టికెట్ వ్యవస్థ లేకుండా నడవడం పర్యాటకులకు మరియు కొత్తవారికి ఎంతో ఆశ్చర్యాన్ని కలిగిస్తుంది. ఇది భారతీయ రైల్వేలోని వైవిధ్యానికి ఒక నిదర్శనం.
