జువెనైల్ జస్టిస్ చట్టం, 2015ను సవరించాలని కోరుతూ జువైనల్ జస్టిస్ (పిల్లల సంరక్షణ మరియు రక్షణ) సవరణ బిల్లు,ఇది 24.03.2021న లోక్‌సభలో ఆమోదించబడింది, 28.07.2021న రాజ్యసభలో ఆమోదించబడింది. ఈ ఏడాది బడ్జెట్ సెషన్‌లో ప్రభుత్వం ఈ బిల్లును పార్లమెంట్‌లో ప్రవేశపెట్టింది.
బిల్లులోని ముఖ్యాంశాలు
- జువెనైల్ జస్టిస్ (పిల్లల సంరక్షణ మరియు రక్షణ) చట్టం, 2015 ప్రకారం, సివిల్ కోర్టు ద్వారా దత్తత ఉత్తర్వు జారీ చేయడంపై పిల్లల దత్తత తుది నిర్ణయం. కోర్టుకు బదులుగా, జిల్లా మేజిస్ట్రేట్ (అదనపు జిల్లా మేజిస్ట్రేట్‌తో సహా) అటువంటి దత్తత ఉత్తర్వులను జారీ చేస్తారని బిల్లు అందిస్తుంది.
- 2015 చట్టం ప్రకారం బాలనేరస్థులు చేసే నేరాలను హేయమైన నేరాలు, తీవ్రమైన నేరాలు మరియు చిన్న నేరాలుగా వర్గీకరించారు. తీవ్రమైన నేరాలలో మూడు నుండి ఏడేళ్ల వరకు జైలు శిక్ష విధించే నేరాలు ఉంటాయి. తీవ్రమైన నేరాలలో గరిష్టంగా ఏడేళ్ల కంటే ఎక్కువ జైలు శిక్ష విధించే నేరాలు కూడా ఉంటాయని, కనీస శిక్ష ఏడేళ్లలోపు ఉండదని లేదా ఏడేళ్లలోపు శిక్ష విధించబడదని బిల్లు జతచేస్తుంది.
కీలక సమస్యలు మరియు విశ్లేషణ
- పిల్లల దత్తత అనేది పిల్లల మరియు పెంపుడు తల్లిదండ్రుల మధ్య శాశ్వత చట్టపరమైన సంబంధాన్ని సృష్టించే చట్టపరమైన ప్రక్రియ. కాబట్టి, దత్తత ఉత్తర్వులు జారీ చేసే అధికారాన్ని సివిల్ కోర్టుకు బదులుగా జిల్లా మేజిస్ట్రేట్‌కు అప్పగించడం సముచితమా అని ప్రశ్నించవచ్చు.
- జూలై 2018 నాటికి, వివిధ కోర్టుల్లో 629 దత్తత కేసులు పెండింగ్‌లో ఉన్నాయి. దత్తత ప్రక్రియను వేగవంతం చేయడానికి, దత్తత ఉత్తర్వులు జారీ చేసే అధికారాన్ని బిల్లు జిల్లా మేజిస్ట్రేట్‌కు బదిలీ చేస్తుంది. జిల్లా మేజిస్ట్రేట్‌కు లోడ్‌ను బదిలీ చేయడాన్ని పెండింగ్ స్థాయి సమర్థిస్తుందా లేదా అనేది పరిశీలించాల్సిన అంశం.
- మానవ వనరుల అభివృద్ధిపై స్టాండింగ్ కమిటీ (2015) చట్టం ప్రకారం వివిధ చట్టబద్ధమైన సంస్థలు అనేక రాష్ట్రాల్లో లేవని గుర్తించింది. 2019 నాటికి 35 రాష్ట్రాలు/కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలలో 17 మాత్రమే అన్ని జిల్లాల్లో చట్టం ప్రకారం అవసరమైన అన్ని ప్రాథమిక నిర్మాణాలు మరియు సంస్థలను కలిగి ఉన్నాయి.
- 2017లో, మధ్యప్రదేశ్ హైకోర్టు దత్తత కోసం చట్టబద్ధంగా ఉచితమని ప్రకటించబడిన పిల్లలను సెంట్రల్ అడాప్షన్ రిసోర్స్ అథారిటీ (CARA) సకాలంలో సిఫార్సు చేయడం లేదని పేర్కొంది. CARA యొక్క స్టీరింగ్ కమిటీ CARA యొక్క ప్రవర్తనను పర్యవేక్షించవచ్చు మరియు దర్యాప్తు చేయవచ్చని ఇది సిఫార్సు చేసింది.
