ఉపవాసం (ఫాస్టింగ్) చేస్తున్న రోజు గుడికి వెళ్లినప్పుడు దేవుడి ప్రసాదం తీసుకోగానే మనసులో ఒక సందేహం మొదలవుతుంది. ఇది తింటే ఉపవాస నియమం భగ్నమవుతుందా? ఉపవాసం అంటే భగవంతునికి దగ్గరగా ఉండటం. మరి ఆ భగవంతుని అనుగ్రహ రూపమైన ప్రసాదం గురించి శాస్త్రం ఏం చెబుతోంది? ఈ ఆధ్యాత్మిక గందరగోళానికి సరైన, సరళమైన సమాధానం తెలుసుకుందాం.
హిందూ సంప్రదాయం ప్రకారం: ఉపవాసం అనేది శరీరాన్ని శుద్ధి చేయడానికి, మనస్సును భగవంతునిపై లగ్నం చేయడానికి చేసే ఒక సాధన. ఉపవాసం అంటే కేవలం కడుపు మాడ్చుకోవడం కాదు, ఇంద్రియ నిగ్రహం, సాత్విక ఆహారంపై దృష్టి పెట్టడం. గుడిలో ఇచ్చే ప్రసాదం సాక్షాత్తూ స్వామివారి అనుగ్రహం, కరుణా కటాక్షంగా భావిస్తారు. ఇది భగవంతునికి నివేదించబడిన తర్వాత పవిత్రతను పొందుతుంది.
పండితులు మరియు శాస్త్రజ్ఞులు: సాధారణంగా చెప్పే విషయం ఏమిటంటే, ఉపవాస సమయంలో ఆలయాన్ని సందర్శించినప్పుడు ప్రసాదాన్ని తీసుకోవచ్చు. ఎందుకంటే ప్రసాదం అనేది భోజనం కాదు, ‘అనుగ్రహం’. అయితే ఒక నియమం ఉంది, ప్రసాదాన్ని కేవలం ‘ప్రసాదంలా’ మాత్రమే తీసుకోవాలి, టిఫిన్ లేదా భోజనంలా కడుపు నిండా తినకూడదు.

ప్రసాదం తీసుకోవడం అనేది మీరు పాటించే ఉపవాసం రకంపై కూడా ఆధారపడి ఉంటుంది. ఉదాహరణకు,నిరాహార ఉపవాసం (సంపూర్ణ ఉపవాసం) నీరు కూడా తాగకుండా ఉండే ఈ కఠిన ఉపవాసంలో ప్రసాదం తీసుకోకపోవడమే సరైన నియమం.
ఫలాహార ఉపవాసం (ఫ్రూట్ ఫాస్ట్): పండ్లు, పాలు వంటి సాత్విక ఆహారం తీసుకునే ఉపవాసంలో, పండ్ల ప్రసాదం లేదా ఇతర సాత్విక ప్రసాదాలను తక్కువ పరిమాణంలో తీసుకోవచ్చు.
పార్షద ఉపవాసం (కొన్ని ఆహారాలు మాత్రమే): కేవలం పర్మిట్ చేయబడిన ఆహారాలు (ఉదా. సగ్గుబియ్యం, కొన్ని రకాల పిండి పదార్థాలు) తీసుకునే ఉపవాసంలో, ప్రసాదంలోని పదార్థాలను బట్టి తీసుకోవాలా వద్దా అని నిర్ణయించుకోవాలి.
ముఖ్యంగా గుర్తుంచుకోవాల్సిన విషయం ఏమిటంటే, ఉపవాసం యొక్క లక్ష్యం దైవానికి దగ్గరవడం, కర్మను వదిలిపెట్టడం. భగవంతుడి ఆశీర్వాదం అయిన ప్రసాదాన్ని పూర్తిగా తిరస్కరించడం కంటే మీ ఉపవాస పద్ధతిని బట్టి అతి తక్కువ మోతాదులో తీసుకోవడం ఆమోదయోగ్యం. అది మీ భక్తిని, మనశ్శాంతిని పెంచుతుంది.
