శివపార్వతుల అనుగ్రహం పొందడానికి అత్యంత శక్తివంతమైన వ్రతాలలో ప్రదోష వ్రతం ఒకటి. త్రయోదశి తిథి నాడు సాయంకాలం (సూర్యాస్తమయం తర్వాత) చేసే ఈ పూజ శివభక్తులకు అత్యంత పవిత్రమైనది. ప్రదోషం అంటే సాయంకాలం. ఆ సమయంలో శివపార్వతులు కలిసి ఆనంద తాండవం చేస్తారని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. ఈ వ్రతం చేయడం వల్ల అన్నీ శుభాలే కలుగుతాయని, గ్రహాల వల్ల వచ్చే దోషాలు తొలగిపోతాయని భక్తులు నమ్ముతారు. ఈ ప్రదోష వ్రత పూజా విధానం దాని ప్రాముఖ్యత గురించి తెలుసుకుందాం.
ప్రదోష వ్రత ప్రాముఖ్యత: ప్రదోష వ్రతం అనేది త్రయోదశి తిథి నాడు సాయంకాలం (ప్రదోష కాలం)లో శివుడిని పూజించడం. సూర్యాస్తమయం అయ్యే సమయం నుంచి దాదాపు రెండున్నర గంటల పాటు ఈ కాలం ఉంటుంది. ఈ సమయంలో శివుడు చాలా సంతోషంగా ఉంటాడని, తన భక్తులకు కోరిన వరాలను ఇస్తాడని నమ్మకం. ఈ వ్రతం చేయడం వల్ల దీర్ఘకాలిక రోగాలు నయమవుతాయని, అప్పులు తీరిపోతాయని, గ్రహ దోషాలు తొలగిపోతాయని ప్రతీతి. ముఖ్యంగా శని త్రయోదశి నాడు చేసే ప్రదోష వ్రతం చాలా విశేషమైనదిగా భావిస్తారు.
ప్రదోష వ్రత పూజా విధానం: ప్రదోష వ్రతాన్ని ఆచరించే వారు త్రయోదశి రోజున ఉదయాన్నే తలస్నానం చేసి శివాలయాన్ని సందర్శించాలి. రోజంతా ఉపవాసం ఉండటం శ్రేయస్కరం. ఉదయం నుంచి సాయంత్రం వరకు శివనామాన్ని జపించడం, శివ పురాణాన్ని పఠించడం వంటివి చేయాలి. ప్రదోష కాలం ప్రారంభమైన తర్వాతే అసలైన పూజ మొదలుపెట్టాలి.

ఇంటిలో ఈశాన్య దిశలో ఒక శుభ్రమైన స్థలాన్ని ఎంచుకోవాలి. అక్కడ శివలింగం లేదా శివపార్వతుల పటాన్ని ఉంచి పూజకు సిద్ధం చేయాలి. శివలింగానికి పాలు, తేనె, పెరుగు, నెయ్యి, చక్కెర, గంధం వంటి వాటితో అభిషేకం చేయాలి. తర్వాత బిల్వపత్రాలు, తెల్లని పూలతో అలంకరించాలి. ఓం నమః శివాయ, శివ అష్టోత్తరం వంటి మంత్రాలను జపించడం వల్ల విశేష ఫలితాలు లభిస్తాయి. ప్రదోష పూజలో ప్రసాదంగా పులిహోర, పాయసం లేదా ఏదైనా తీపి పదార్థాన్ని సమర్పించాలి. పూజ తర్వాత హారతి ఇచ్చి, భక్తులకు ప్రసాదాన్ని పంచాలి. ఈ వ్రతం ముగింపులో ఉపవాసాన్ని విరమించాలి.
ప్రదోష వ్రతం కేవలం ఒక పూజా విధానం మాత్రమే కాదు, అది శివుడిపై మనకున్న భక్తిని, విశ్వాసాన్ని చాటే ఒక మార్గం. ఈ వ్రతం భక్తులకు శాంతి, సంతోషం, శ్రేయస్సును ప్రసాదిస్తుంది. ఈ ప్రదోష వ్రతాన్ని శ్రద్ధతో ఆచరించడం వల్ల శివపార్వతుల అనుగ్రహం పొంది, జీవితంలో అన్ని అడ్డంకులను అధిగమించవచ్చు.
గమనిక: పైన ఇచ్చిన సమాచారం పూజా విధానం, ప్రాముఖ్యత హిందూ సంప్రదాయాలను అనుసరించి ఇవ్వబడింది. వ్యక్తిగత నమ్మకాలు, కుటుంబ ఆచారాలను బట్టి పూజా విధానాలలో స్వల్ప తేడాలు ఉండవచ్చు. పూజ చేసేవారు తమ గురువులు లేదా పండితుల సలహాలను పాటించడం ఉత్తమం.