COVID-19 మహమ్మారి అనేక రూపాల్లో మానవాళిని ఇబ్బంది పెట్టింది. జ్వరం, దగ్గుతో పాటు, ముఖ్యంగా లక్షణంగా కనిపించిన వాసన మరియు రుచి శక్తి కోల్పోవడం చాలా మందిని కలవరపెట్టింది. అయితే కొత్త పరిశోధనలు ఈ సమస్య గురించి మరింత ఆందోళనకరమైన విషయాన్ని సూచిస్తున్నాయి. కొందరిలో ఈ వాసన కోల్పోయే సమస్య రెండు సంవత్సరాల వరకూ లేదా అంతకంటే ఎక్కువ కాలం కొనసాగే ప్రమాదం ఉందని తేలింది. దీర్ఘకాలికంగా ఈ సమస్యతో బాధపడేవారు ఎలాంటి మానసిక, శారీరక ఇబ్బందులు పడుతున్నారో తెలుసుకుందాం.
సాధారణంగా, COVID-19 సోకిన చాలా మందిలో వాసన, రుచి లోపం కొద్ది వారాల్లోనే తగ్గిపోతుంది. అయితే కొంతమందిలో ఈ సమస్య నెలలు, సంవత్సరాల తరబడి కొనసాగడం మొదలైంది. దీనిని లాంగ్-కోవిడ్ (Long COVID) లక్షణాల్లో ఒకటిగా గుర్తించారు. వైరస్ నేరుగా నాడీ కణాలపై లేదా వాసనను గుర్తించే గ్రాహకాలపై ప్రభావం చూపడం వలన ఈ దీర్ఘకాలిక సమస్య తలెత్తుతోందని శాస్త్రవేత్తలు భావిస్తున్నారు.
వాసన శక్తి కోల్పోవడం వలన ఎదురయ్యే అతిపెద్ద ఇబ్బంది ఆహారంపై విరక్తి. రుచి, వాసన లేకపోవడం వలన ఆహారం తినాలనే ఆసక్తి తగ్గి, పోషకాహార లోపం ఏర్పడుతుంది. అంతేకాకుండా పొగ వాసన, గ్యాస్ లీక్ వంటి ప్రమాద సంకేతాలను గుర్తించలేకపోయి, వ్యక్తిగత భద్రతకు కూడా ముప్పు వాటిల్లే ప్రమాదం ఉంది.
శారీరక సమస్యలతో పాటు, వాసన శక్తి కోల్పోయిన వ్యక్తులు తీవ్రమైన మానసిక సమస్యలను కూడా ఎదుర్కొంటున్నారు. నిరంతరం ఏదో లోపం ఉన్నట్టు భావించడం వలన డిప్రెషన్, ఆందోళనకు లోనవుతున్నారు. రుచి, వాసన అనేది సామాజిక జీవితంలో (ఉదా: వంట చేయడం, ఆహారం పంచుకోవడం) ముఖ్యమైన భాగం. దాన్ని కోల్పోవడం వల్ల చాలా మంది సామాజిక దూరం పాటిస్తున్నారు.
ఈ దీర్ఘకాలిక సమస్యకు ప్రస్తుతానికి నిర్దిష్టమైన చికిత్స లేనప్పటికీ ‘వాసన శిక్షణ’ ద్వారా మెదడులోని వాసన మార్గాలను ఉత్తేజపరచడానికి ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి. ఈ శిక్షణలో కొన్ని రకాల సువాసనలను క్రమం తప్పకుండా పీల్చడం ద్వారా నాడీ గ్రాహకాలు తిరిగి ఉత్తేజితమవుతాయి. అయితే ఈ సమస్య రెండేళ్లు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ కాలం కొనసాగుతున్న నేపథ్యంలో, ఈ బాధితులకు మరింత మెరుగైన చికిత్స, మానసిక మద్దతు అవసరమని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు.
COVID-19 వల్ల వాసన శక్తి కోల్పోవడం అనేది తాత్కాలిక సమస్య కాదు. దీర్ఘకాలికంగా బాధపడేవారికి సరైన చికిత్స, మానసిక మద్దతు అందించి, వారి సాధారణ జీవితాన్ని తిరిగి ఇవ్వాల్సిన బాధ్యత మనపై ఉంది.
గమనిక : వాసన శక్తి లోపం రెండు వారాల కంటే ఎక్కువ కాలం కొనసాగితే, దానిని లాంగ్-కోవిడ్ లక్షణంగా పరిగణించి, వెంటనే న్యూరాలజిస్ట్ (Neurologist) లేదా ఈఎన్‌టీ (ENT) నిపుణులను సంప్రదించడం తప్పనిసరి.
