ఐటీఆర్‌ ఫైల్‌: ఎవరు ఎలాంటి ఫామ్‌ను ఎంచుకోవాలి..?

2024-25 సంవత్సరానికి ఆదాయపు పన్ను రిటర్న్ (ITR) దాఖలు చేయడానికి చివరి తేదీ జూలై 31. పన్ను చెల్లింపుదారులకు ఇంకా చాలా సమయం ఉంది. మొదటి సారి ఆదాయపు పన్ను రిటర్న్‌ను దాఖలు చేయబోయే వ్యక్తులు ITR ఫారమ్‌పై పూర్తి అవగాహన కలిగి ఉండాలి. మొత్తం 6 రకాల ITR ఫారమ్‌లు ఆదాయపు పన్ను ద్వారా నింపబడతాయి. అందులో మీరు ఏది ఎంచుకోవాలి.. ?

ఐటీఆర్ ఫారం 1 మరియు ఐటీఆర్ ఫారం 2 మధ్య వ్యత్యాసాన్ని తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. మొత్తం 6 రకాల ITR ఫారమ్‌లు ఆదాయపు పన్ను ద్వారా నింపబడతాయి. అవన్నీ విభిన్న లక్షణాలను కలిగి ఉన్నాయి, వీటిలో ITR1, ITR2, ITR3 మరియు ITR4 సాధారణ పన్ను చెల్లింపుదారులకు చాలా ముఖ్యమైనవి.

ఐటీఆర్ ఫారం 1ని సింపుల్ ఫారమ్ అని కూడా అంటారు. చాలా మంది ఉద్యోగస్తులు ఆదాయపు పన్ను రిటర్నులు దాఖలు చేయడానికి ఐటీఆర్ ఫారం-1ని ఉపయోగిస్తున్నారు. ఇది సర్వసాధారణంగా దాఖలు చేయబడిన ఫారమ్. ITR ఫారం-1 అనేది జీతం, పెన్షన్, ఇంటి ఆస్తి మరియు ఇతర ఆదాయ వనరులైన వ్యక్తిగత పన్ను చెల్లింపుదారుల కోసం.

అయితే, ITR ఫారం 1 ఫైల్ చేయడానికి కొన్ని షరతులను పూర్తి చేయాలి. 50 లక్షల రూపాయల కంటే ఎక్కువ ఆదాయం ఉన్న వ్యక్తులు ఫారం 1ని ఉపయోగించలేరు. అలాగే ఇంటి ఆస్తుల నుంచి మాత్రమే ఆదాయం రావాలి. ఇది కాకుండా వ్యవసాయ ఆదాయం రూ.5 వేలకు మించరాదు. ఈ షరతుల్లో ఏవైనా మీకు వర్తింపజేస్తే, ఆ వ్యక్తి ఫారం-1ని పూరించలేరు.

50 లక్షల కంటే ఎక్కువ సంపాదిస్తున్న వ్యక్తులు ITR ఫారం 2ని ఉపయోగించవచ్చు. మీరు ఒక కంపెనీ డైరెక్టర్ అయితే లేదా ఆర్థిక సంవత్సరంలో అన్‌లిస్టెడ్ ఈక్విటీ షేర్లలో ఇన్వెస్ట్ చేసి ఉంటే, మీరు ఐటీఆర్ ఫారం-2లో రిటర్న్ ఫైల్ చేయవచ్చు. అలాగే, క్యాపిటల్ గెయిన్స్ ద్వారా ఆదాయం ఉన్నవారు, ఒకటి కంటే ఎక్కువ ఇంటి ఆస్తుల నుండి డబ్బు సంపాదించేవారు, విదేశాల నుండి ఆదాయం ఉన్నవారు లేదా విదేశీ ఆస్తిని కలిగి ఉన్నవారు కూడా ITR ఫారం-2పై రిటర్న్ దాఖలు చేయవచ్చు. అయితే, జీతాలు మరియు పెన్షనర్లు కూడా ఇందులో పడతారు.

ఆదాయపు పన్ను రిటర్న్‌ను దాఖలు చేయడానికి, వ్యాపారం లేదా ఏదైనా వ్యాపారం నుండి ఆదాయం ఉన్నవారు మాత్రమే ITR ఫారం-3ని ఉపయోగించవచ్చు. మీరు చిన్న వ్యాపారాన్ని కూడా నడుపుతున్నట్లయితే, మీరు ITR ఫారం-3లో రిటర్న్‌ను ఫైల్ చేయవచ్చు. ఇది కాకుండా, మీరు ఫ్రీలాన్స్ ఆర్టిస్ట్ మరియు కన్సల్టెంట్ అయితే, మీరు ITR ఫారం-3ని కూడా ఉపయోగించవచ్చు.

ఐటీఆర్ ఫారం-4ను సుగమ్ ఫారం అని పిలుస్తారు. వ్యాపార టర్నోవర్ రూ. ఉన్న వ్యక్తి. 50 లక్షలు మరియు రూ. 2 కోట్లు ITR ఫారం-4ని ఉపయోగించవచ్చు. అతను ఐటీఆర్ ఫారం-4లో ఆదాయపు పన్ను రిటర్న్ దాఖలు చేయవచ్చు.