నేషనల్ బ్యాంక్ ఫర్ ఫైనాన్సింగ్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ అండ్ డెవలప్మెంట్ బిల్లు, 2021 మార్చి 22, 2021న లోక్సభలో ప్రవేశపెట్టబడింది. ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ ఫైనాన్సింగ్ కోసం నేషనల్ బ్యాంక్ ఫర్ ఫైనాన్సింగ్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ అండ్ డెవలప్మెంట్ (NBFID)ని ప్రధాన డెవలప్మెంట్ ఫైనాన్షియల్ ఇన్స్టిట్యూషన్ (DFIలు)గా ఏర్పాటు చేయాలని బిల్లు ప్రయత్నిస్తుంది. .
వాణిజ్య బ్యాంకులు మరియు ఇతర సాధారణ ఆర్థిక సంస్థల ఆమోదయోగ్యమైన పరిమితులకు మించిన నష్టాలు ఉన్న ఆర్థిక వ్యవస్థలోని అటువంటి విభాగాలకు దీర్ఘకాలిక ఫైనాన్స్ అందించడానికి DFIలు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి. బ్యాంకుల మాదిరిగా కాకుండా, DFI లు ప్రజల నుండి డిపాజిట్లను స్వీకరించవు. వారు మార్కెట్, ప్రభుత్వం, అలాగే బహుళ-పార్శ్వ సంస్థల నుండి నిధులను పొందుతారు మరియు తరచుగా ప్రభుత్వ హామీల ద్వారా మద్దతు పొందుతారు.
NBFID:
NBFID ఒక లక్ష కోట్ల రూపాయల అధీకృత వాటా మూలధనంతో కార్పొరేట్ సంస్థగా ఏర్పాటు చేయబడుతుంది.
NBFID షేర్లను కలిగి ఉండవచ్చు:
(i) కేంద్ర ప్రభుత్వం,
(ii) బహుపాక్షిక సంస్థలు,
(iii) సార్వభౌమ సంపద నిధులు,
(iv) పెన్షన్ నిధులు,
(v) బీమా సంస్థలు,
(vi) ఆర్థిక సంస్థలు,
(vii) బ్యాంకులు, మరియు
(viii) కేంద్ర ప్రభుత్వం సూచించిన ఏదైనా ఇతర సంస్థ. ప్రారంభంలో, కేంద్ర ప్రభుత్వం సంస్థ యొక్క 100% వాటాలను కలిగి ఉంటుంది, ఇది తరువాత 26% వరకు తగ్గించబడుతుంది.
NBFID యొక్క విధులు:
NBFID ఆర్థిక మరియు అభివృద్ధి లక్ష్యాలు రెండింటినీ కలిగి ఉంటుంది. భారతదేశంలో పూర్తిగా లేదా పాక్షికంగా ఉన్న మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టుల కోసం ప్రత్యక్షంగా లేదా పరోక్షంగా రుణాలు ఇవ్వడం, పెట్టుబడి పెట్టడం లేదా పెట్టుబడులను ఆకర్షించడం ఆర్థిక లక్ష్యాలు.
ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ డొమైన్ పరిధిలోకి వచ్చే రంగాలను కేంద్ర ప్రభుత్వం నిర్దేశిస్తుంది. అభివృద్ధి లక్ష్యాలలో బాండ్లు, రుణాలు మరియు మౌలిక సదుపాయాల ఫైనాన్సింగ్ కోసం డెరివేటివ్ల కోసం మార్కెట్ అభివృద్ధిని సులభతరం చేయడం.
NBFID యొక్క విధులు:
(i) ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ ప్రాజెక్ట్ల కోసం రుణాలు మరియు అడ్వాన్స్లను పొడిగించడం,
(ii) ఇప్పటికే ఉన్న రుణాలను స్వాధీనం చేసుకోవడం లేదా రీఫైనాన్స్ చేయడం,
(iii) మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టుల కోసం ప్రైవేట్ రంగ పెట్టుబడిదారులు మరియు సంస్థాగత పెట్టుబడిదారుల నుండి పెట్టుబడులను ఆకర్షించడం,
(iv) విదేశీ సంస్థలను నిర్వహించడం మరియు సులభతరం చేయడం మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టులలో భాగస్వామ్యం,
నిధుల మూలం :
NBFID రుణాల రూపంలో లేదా భారతీయ రూపాయిలు మరియు విదేశీ కరెన్సీలలో డబ్బును సేకరించవచ్చు లేదా బాండ్లు మరియు డిబెంచర్లతో సహా వివిధ ఆర్థిక సాధనాల జారీ మరియు అమ్మకం ద్వారా డబ్బును భద్రపరచవచ్చు.
NBFID నుండి డబ్బు తీసుకోవచ్చు:
(i) కేంద్ర ప్రభుత్వం,
(ii) భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ (RBI),
(iii) షెడ్యూల్డ్ వాణిజ్య బ్యాంకులు,
(iii) మ్యూచువల్ ఫండ్లు మరియు
(iv) ప్రపంచ బ్యాంక్ మరియు ఆసియా డెవలప్మెంట్ బ్యాంక్ వంటి బహుపాక్షిక సంస్థలు .
NBFID నిర్వహణ:
NBFID బోర్డ్ ఆఫ్ డైరెక్టర్లచే నిర్వహించబడుతుంది.
బోర్డు సభ్యులు:
(i) RBIతో సంప్రదించి కేంద్ర ప్రభుత్వం నియమించిన చైర్పర్సన్,
(ii) ఒక మేనేజింగ్ డైరెక్టర్,
(iii) ముగ్గురు డిప్యూటీ మేనేజింగ్ డైరెక్టర్లు,
(iv) కేంద్ర ప్రభుత్వం నామినేట్ చేసిన ఇద్దరు డైరెక్టర్లు,
(v) వాటాదారులచే ఎన్నుకోబడిన ముగ్గురు డైరెక్టర్లు మరియు
(vi) కొంతమంది స్వతంత్ర డైరెక్టర్లు (పేర్కొన్నట్లుగా). కేంద్ర ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసిన సంఘం మేనేజింగ్ డైరెక్టర్ మరియు డిప్యూటీ మేనేజింగ్ డైరెక్టర్ల పోస్టులకు అభ్యర్థులను సిఫారసు చేస్తుంది. బోర్డు అంతర్గత కమిటీ సిఫార్సు ఆధారంగా స్వతంత్ర డైరెక్టర్లను నియమిస్తుంది.
కేంద్ర ప్రభుత్వం నుండి మద్దతు :
కేంద్ర ప్రభుత్వం మొదటి ఆర్థిక సంవత్సరం చివరి నాటికి NBFIDకి రూ. 5,000 కోట్ల విలువైన గ్రాంట్లను అందిస్తుంది. బహుపాక్షిక సంస్థలు, సార్వభౌమ సంపద నిధులు మరియు ఇతర విదేశీ నిధుల నుండి రుణాలు తీసుకోవడానికి ప్రభుత్వం 0.1% వరకు రాయితీ రేటుతో హామీని అందిస్తుంది.
విదేశీ మారకంలో హెచ్చుతగ్గుల నుండి నిరోధానికి అయ్యే ఖర్చులు (విదేశీ కరెన్సీలో రుణం తీసుకోవడానికి సంబంధించి) ప్రభుత్వం పాక్షికంగా లేదా పూర్తిగా తిరిగి చెల్లించవచ్చు. NBFID అభ్యర్థనపై, ప్రభుత్వం NBFID జారీ చేసిన బాండ్లు, డిబెంచర్లు మరియు రుణాలకు హామీ ఇవ్వవచ్చు.
దర్యాప్తు మరియు ప్రాసిక్యూషన్ కోసం ముందస్తు అనుమతి:
ముందస్తు అనుమతి లేకుండా NBFID ఉద్యోగులపై ఎటువంటి విచారణ ప్రారంభించబడదు: (i) చైర్పర్సన్ లేదా ఇతర డైరెక్టర్ల విషయంలో కేంద్ర ప్రభుత్వం మరియు (ii) ఇతర ఉద్యోగుల విషయంలో మేనేజింగ్ డైరెక్టర్. NBFID ఉద్యోగులకు సంబంధించిన విషయాలలో నేరాలను పరిగణలోకి తీసుకోవడానికి కోర్టులకు ముందస్తు అనుమతి కూడా అవసరం.
ఇతర DFIలు :
RBIకి దరఖాస్తు చేయడం ద్వారా ఏ వ్యక్తి అయినా DFIని సెటప్ చేయడాన్ని కూడా బిల్లు అందిస్తుంది. RBI కేంద్ర ప్రభుత్వంతో సంప్రదించి DFI కోసం లైసెన్స్ మంజూరు చేయవచ్చు. ఈ DFIల కోసం RBI నిబంధనలను కూడా నిర్దేశిస్తుంది.